Welcome to Boeklezers.nl

Boeklezers.nl is a network for social reading. We help readers discover new books and authors, and bring readers in contact with each other and with writers. Read more ».

Sign Up

De kleur blauw

Na het serene Wit van Joost Zwagerman en het bloedrode Bottenseizoen moest ik mezelf even heerlijk koesteren in blauw. Ik vind de kleur blauw namelijk intens bijzonder. De kleur van de lucht, van vele bloemen buiten in de tuin, de kleur blauw in taal. Er zijn hele boeken aan deze kleur gewijd. Maar denk nu niet dat ik het volgende boek gelezen heb: Bleu. Métamorphoses d’une couleur dans la poésie moderne allemande, van Amelia Valtolina. Het is in het Frans vertaald vanuit het Italiaans. Deze Italiaanse Germaniste heeft dit bijzondere boek geschreven over haar onderzoek naar de betekenis van de kleur blauw in de Duitse poëzie. En blauw is inderdaad een speciale kleur. Het is de kleur van het absolute. Maar hoe wordt dit absolute blauw in de gedichten voorgesteld? En wat is de rol van het blauw in het westerse denken?

Ik las: blauw is sinds de oudheid de kleur van het denken, van de verwondering, van de idee, van de hemel en van de plek waar de goden wonen. Het is de kleur van de koude, van de klaarheid, van het verhevene en van de sublimatie. Blauw is ook de kleur van de dronkenschap. De wijngod en gemeenschapsstichter Dionysos rijdt op een blauw paard en heeft blauwe ogen. In de middeleeuwen is blauw de kleur van de mantel van de Heilige Maagd en de kleur van het koningschap. Rond 1800 is bij de grote romantische dichter Novalis blauw de kleur van de filosofie en van de blauwe bloem die voor hem het symbool is van het onvervulde verlangen, van de nostalgie en van het heimwee naar de oorsprong. In het boek van Novalis is alles blauw. Blauw is de essentie van de poëzie.

Op een gegeven moment komt ze uit bij Rainer Maria Rilke. Hij publiceerde ruim een eeuw geleden een werk Neuen Gedichte. Deze lange aanloop had ik nodig om hieruit het volgende sonnet met jullie te delen. Het is zo verrukkelijk eenvoudig, symbolistisch, zo recht uit het hart, aanraakbaar echt en (be)grijpbaar, puur en uiterst voorstelbaar.

Blauwe Hortensia 

 

Als ’t laatste groen in een pot verf is er

In ’t blad iets dofs, zo schraal en droog als touw,

Achter de bloementrossen die een blauw

Niet dragen, maar het spiegelen van ver.

 

Die vage spiegeling is triest als zou

Iedere tros haar liever zien verdwijnen,

En als in oud, blauw briefpapier verschijnen

Er vlekjes geel in, violet en grauw;

 

Verkleuring van verschoten kinderschort

Die niet meer dient, niet meer gedragen wordt:

Je voelt, dit kleine leven duurt maar even.

 

Dan lijkt het blauw opeens sterk te herleven

In een van deze trossen, en je ziet

Een roerend blauw dat met het groen geniet.

 

Tja, als je dit leest, wat moet je dan…

12 March 2016, 23:43:49  - 926 views