Tibet, waar de aarde de hemel raakt

Met pulserende teksten en Zen-achtige panoramafotografie toont Carlo van de Valk het Tibetaans Plateau, een door zeven- en achtduizenders omzoomde hoogvlakte tu... » 

Met pulserende teksten en Zen-achtige panoramafotografie toont Carlo van de Valk het Tibetaans Plateau, een door zeven- en achtduizenders omzoomde hoogvlakte tussen India en China. Het klimaat is onvoorspelbaar, de hoogte onvoorstelbaar en de lucht is er ijler dan elders. De taaie flora is veelal van medicinale aard en er leven bedreigde diersoorten. Tevens ontspringen er rivieren die Azië-afwaarts een miljoenenbevolking van levenskracht voorzien. Omringd door goden en geesten, door graniet, gletsjers en tektonische krachten spoort er een spoorweg die wereldwijd zijn weerga niet kent. Als een van de eerste reist Van de Valk van Lhasa naar Beijing. En dat maakt dit foto-reisverslag zo bijzonder. Door in tegengestelde richting te reizen portretteert Carlo een gebied dat normaliter verborgen blijft voor de ogen van de wereld. Zwevend boven permafrostplateaus en graswoestijnen overdenkt hij de vraag wat blijft erover als ik niets meer bezit. In coupéstilte herbeleeft hij zijn Tibettrip. Soms geestig en meeslepend, dan weer ontroerend of openhartig pelt hij de lagen van bewoners en bezoekers, van de voor- en tegenstanders van het omstreden treintraject. Alle facetten komen aan bod. De verdampende cultuur. Het boeddhisme, consumisme en oprukkende materialisme. De vastberadenheid waarmee Mr. Beijing (zijn pseudoniem voor het Chinese regime) “de Westerse Schatkamer” omtovert in het Boeddhisneyland voor gelukszoekers en sprookjessnuivers. Met respect voor traditie en interesse in ambitie ontmoet hij de spionnen van het zuiverste soort en de silhouetten van de Tsuglhakhang. Op de ademtocht van een twijfelaar reist hij door de schaduw van Shangri-La en in de goudgeaderde kamer van de Dalai Lama, een-ruimte-waar-missen-tastbaarder-is-dan-waar-ook-ter-wereld, memoreert hij zijn vader; een man die geen reisgenoot behoeft op zijn hemelse tocht. Kortom … Tibet, waar de Aarde de Hemel raakt is uiterst origineel, een uniek reisverslag dat leest zoals de bijbehorende cd klinkt – hypnotiserend tot het einde. ’Dit boek,’ schrijft Richard Gere in een krachtig voorwoord, ‘is een indringende getuigenis van de Chinese expansiedrift. Eeuwenlang was het ruige, ongerepte hoogland vrijwel onbereikbaar. Dit alles veranderde in juli 2006, toen een spoorweg het gebied ontsloot en Tibet met China verbond. Ik hoop dat dit boek een gevoel van verantwoordelijkheid zal aanwakkeren om deze adembenemende “Derde Pool” te beschermen, te bewaren en ongedeerd door te geven aan de volgende generatie.’Met iconografische illustraties laat Andy Weber ons kennis maken met het boeddhisme en haar bodhisattvas. Naast de stemmige, semi zwart-wit fotografie geven de verlichte wezens lucht aan de Tibetaanse ziel, een mooiere samenwerking tussen spiritualiteit en realiteit is zo goed als ondenkbaar.Voor dit project liet het muziekensemble Projekt67 zich inspireren door de glooiende vergezichten, winterse velden en zwangere luchten die Van de Valk fotografeerde op het dak van de wereld. ‘Het kostte ons weinig moeite, we voelden ons direct passagiers, tijdpassanten aan boord van de hemeltrein.’ «