Terug voor het tafelzilver

<p>Dit waargebeurde verhaal gaat over weerzin en weerzien en is één van de allerlaatste ooggetuigenverslagen van de Tweede Wereldoorlog. De Duitse Erich Kremer ... » 

Dit waargebeurde verhaal gaat over weerzin en weerzien en is één van de allerlaatste ooggetuigenverslagen van de Tweede Wereldoorlog. De Duitse Erich Kremer uit Bochum, in het Ruhrgebied, is al enkele jaren lid van de Hitlerjugend als het Duitse leger Polen binnen valt. Hij is dan tien jaar oud en heeft aanleg voor techniek. Dankzij zijn zelfgebouwde radio kan hij via de Duitse propaganda en de verboden Britse zenders de ontwikkelingen van de oorlog volgen.

In 1943 moet het gezin wijken voor de geallieerde bombardementen op de stad. Met zijn moeder, vier zusjes, broertje en grootouders belandt Erich in een dorpje in het uiterste oosten van Polen. Zijn vader, als industrieel ondernemer onmisbaar voor de Duitse oorlogsindustrie, blijft achter in Bochum.

Maar het Derde Rijk wankelt. Erich wordt opgeroepen om tankgrachten te graven in Litouwen en ontsnapt aan het bombardement op de stad Königsberg. Als hij terugkeert blijkt zijn familie al naar het westen te zijn gevlucht: zij wonen nu in een toegewezen boerderijtje vlakbij de Tsjechische grens. Nadat hij hen achterna is gereisd wordt Erich, vijftien jaar oud, opgeroepen om aan het Oostfront tegen de oprukkende Russen te vechten. Er is geen keuze: weigeraars en deserteurs worden opgehangen. Het lukt Erich om te overleven en terug te keren naar huis. Maar vervolgens blijkt zijn familie voor de tweede keer te zijn verdwenen: hij heeft geen idee of zij nog in leven zijn of waar zij zich bevinden. Hij zit vast in de Russische zone, militair afgescheiden van de rest van Duitsland.

Na maanden van onzekerheid krijgt Erich in de herfst van 1945 het bericht dat zijn moeder met de kinderen te voet teruggekeerd was naar Bochum. Eindelijk weer aangekomen in zijn geboortestad krijgt hij het onvoorstelbare te horen: hij moet weer terug de Russische zone in. Terug voor het tafelzilver; de zoveelste gevaarlijke reis.

In totaal heeft Erich met zijn omzwervingen vier en een half duizend kilometer afgelegd, terwijl twee woorden hem er steeds doorheen hebben gesleept: immer überleben.