Drs. Clemens G.M. Ketels (1963) is verpleegkundige en verplegingswetenschapper. Hij werkt parttime als docent verpleegkunde op het ROC Graafschap College en is ... » 

Drs. Clemens G.M. Ketels (1963) is verpleegkundige en verplegingswetenschapper. Hij werkt parttime als docent verpleegkunde op het ROC Graafschap College en is tevens parttime werkzaam als verpleegkundig groepsbegeleider in de zorg voor verstandelijk gehandicapten bij Stichting Fatima. Daarnaast is hij lid van het verpleegkundig tuchtcollege te Amsterdam.Clemens is in 1982 in de zorg aan verstandelijk gehandicapten begonnen met de opleiding Z-verpleegkundige. In de loop der jaren heeft hij binnen deze zorg verschillende functies vervuld en met diverse categorieën zorgvragers gewerkt. In 1999 heeft hij de studie verplegingswetenschap aan de Universiteit Maastricht afgesloten. Zijn afstudeeronderzoek had als onderwerp het vaststellen van pijn bij verstandelijk gehandicapten.Over het vaststellen van pijn bij zorgvragers met een verstandelijke beperking gaat ook dit boekje. Pijn bij zorgvragers is voor een hulpverlener een lastig iets. Uit eigen ervaring weten we allemaal dat het hebben van pijn niet prettig is. Als hulpverlener wil je de zorgvrager zo goed als mogelijk helpen. Maar hoe weet je of iemand pijn heeft, hoeveel pijn men heeft en of ingrijpen (helpen) nodig is, als communiceren middels gesproken of geschreven taal over de pijn niet mogelijk is? Want dat is het probleem waar je voor kunt komen te staan als je met zorgvragers met een verstandelijke beperking werkt. In dit boekje wordt het systeem van pijngedraganalyse (PGA) beschreven. Dit PGA-systeem is een verzameling instrumenten waarmee op methodische wijze gedragsveranderingen van zorgvragers kunnen worden gesignaleerd en geanalyseerd in relatie tot het vermoeden van de aanwezigheid van pijn bij die zorgvrager. Om vervolgens het pijnbeleid goed af te kunnen stemmen op de situatie van de zorgvrager. «