Nederland is een land van commissies. Sommige zijn zinvol: ze stellen een analyse op die verheldert, succes benoemt of falen aan de kaak stelt. Een soort commis... » 

Nederland is een land van commissies. Sommige zijn zinvol: ze stellen een analyse op die verheldert, succes benoemt of falen aan de kaak stelt. Een soort commissies komen veel voor. Dat zijn de onafhankelijke visitatiecommissies die een totale organisatie of een bepaalde eenheid kritisch bezien. Zijn die commissies nuttig of niet? In het hoger onderwijs beoordelen visitatiecommissies de kwaliteit van de opleidingen. Ook hebben commissies per stadsbestuur bekeken of de doelstellingen van het grotestedenbeleid behaald zijn. Visitatie leidt niet alleen tot verantwoording, maar kan ook een aanzet geven tot verbetering. In dit boek wordt een vergelijking gemaakt tussen enerzijds de visitatie van gemeentebesturen op bestuurskracht met anderzijds de visitaties van opleidingen en het grotestedenbeleid. Wat is in essentie de kwaliteit van al dat visiteren in deze drie sectoren? Herkennen de gevisiteerden zich in de analyses en uitkomsten? Onderschrijven ze de bevindingen? Het visiteren deugt in tal van opzichten. Er is sprake van 'evidence based policy'. Of het nu gaat om het bestel, het proces, de conclusies of het leren - de analyse is op hoofdlijnen positief. Het boek eindigt met een ijking van de 'Beginselen van goed visiteren'. Deze verklaren grotendeels waarom de uitvoering van visitaties succesvol verloopt. De auteur laat zien dat van 'beleidshomeopathie' geen sprake is. Commissies bieden geen heilzame drankjes waarvan de werking alleen ontstaat als je erin gelooft. Uiteraard kan een visitatie ook wel discussie oproepen of leiden tot neveneffecten. Visiteren, zoals blijkt uit 'Kijken met vreemde ogen', heeft meerwaarde. Dat toont de auteur aan door onder meer een aantal stellingen te beoordelen op houdbaarheid. Op grond van de analyse van drie sectoren heeft visiteren geen eeuwigheidswaarde. Visiteren is aan slijtage onderhevig, evolueert in de tijd en houdt soms in zijn huidige vorm op te bestaan om plaats te maken voor kwaliteitszorg op nieuwe leest. Jean Schutgens is bestuurskundige en voormalig gemeentesecretaris.28 november verdedigt de auteur, Jean Schutgens, zijn proefschrift aan de Open Universiteit te Heerlen. «