Book
Dit onderzoek gaat over het onbekende denken over taal en schrift bij analfabeten. Wat weten volwassen analfabeten over schrift en geschreven taal? Wat weten zij over (structurele) kenmerken van taal? Verschillen zij in deze van een andere groep niet-lezers, jonge kinderen? Verschillen zij van laagopgeleide geletterde volwassenen? Zijn er verschillen tussen de analfabeten onderling? Zulke vragen over kennis van taal en schrift staan centraal in deze studie. De vraag over de kennis van schrift kwam voort uit onderzoek naar ontluikende geletterdheid van jonge kinderen. Soortgelijk onderzoek is nooit eerder bij volwassen analfabeten uitgevoerd. Toch vormen analfabete volwassenen een aardige proef op de som voor bestaande theorieën, omdat zij anders dan jonge kinderen ervaren taalgebruikers zijn, maar net als jonge kinderen niet systematisch kennis hebben gemaakt met geschreven taal. De uitkomsten van dit onderzoek bevestigen eens te meer dat volwassen analfabeten in een schriftomgeving weliswaar veel kennis hebben verzameld over uiterlijke kenmerken en over functies en gebruik van geschreven taal, maar dat leren lezen en schrijven meer vraagt dan louter blootstelling aan geschreven taal en goed kijken. Nu analfabeten op zoveel nieuwe manieren naar taal leren luisteren en kijken wanneer ze beginnen met leesonderwijs, zou het goed zijn wanneer omgekeerd docenten hun geletterde bril zo af en toe eens afzetten om door de ogen van de beginners in het schrift het leerproces te bekijken. Dit zou ook van pas kunnen komen bij de alfabetisering van nieuwkomers in Nederland, waarvan Jeanne Kurvers vindt dat hun emancipatie en integratie het best gediend is, wanneer zij zo snel en efficiënt mogelijk leren lezen. Leren lezen, zo kan deze studie worden samengevat, is ook een ontdekkingstocht, waarop beginnende lezers een veelvoud van onvermoede structurele kenmerken van taal leren zien en horen. Het geletterde oog krijgt een spiegel voorgehouden door de analfabeten uit dit onderzoek. Men zou Enzensbergers lof op het analfabetisme serieus moeten nemen, omdat analfabeten ons met hun kijk op taal veel kunnen leren over een al te vanzelfsprekende geletterde kijk op taal of op literatuur. «
Boeklezers.nl is a network for social reading. We help readers discover new books and authors, and bring readers in contact with each other and with writers. Read more ».