‘<strong>Liefde en moraal in onze taal</strong>’ - Het Nederlandse verkleinwoordHoe verhoudt het verkleinwoord zich tot de begrippen liefde en moraal? Dat het... » 

‘Liefde en moraal in onze taal’ - Het Nederlandse verkleinwoordHoe verhoudt het verkleinwoord zich tot de begrippen liefde en moraal? Dat het gebruiken van de verkleinvorm vaak liefkozend bedoeld is, ligt voor de hand. In dit boek wordt uitgebreid toegelicht dat we het Nederlandse verkleinwoord echter minstens zo vaak gebruiken om heel andere emoties en bedoelingen uit te drukken. Oftewel: pejoratief naast affectief gebruik. Dr. L. A. te Winkel, mede-oprichter van het Woordenboek der Nederlandsche taal, schreef in 1862 al uitgebreid over dit fenomeen.Verkleinwoorden als amateurtje en lulletje zijn meestal niet heel lief bedoeld, evenmin als de woorden klootjesvolk, vriendjespolitiek, baantjesjager, praatjesmaker, regeltjeszucht, huisjesmelker en zesjesmentaliteit. Nieuwe vondsten steken regelmatig de kop op: zo bedacht Youp van 't Hek in 2021 met regelmaat pejoratieve verkleinwoorden, waaronder 'pandjesprins' en 'keukenkastjesdivisie'. Hier wordt de verkleinvorm ingezet om een morele opvatting kracht bij te zetten. We kunnen zo bijvoorbeeld smalend of minachtend doen over iets of iemand.Ontstaan, essentie, verschijningsvormen, grammatica, spelling en woordenschat van het verkleinwoord komen uitgebreid aan bod. In een apart hoofdstuk wordt onze verkleinzucht in verband gebracht met de Nederlandse volksaard. Een negentig pagina's beslaande, meer dan 2500 unieke - veelal in uitdrukkingen voorkomende - verkleinwoorden bevattende woordenlijst completeert dit boek. Het loodje leggen, iets op je dooie akkertje doen: zonder de verkleinvorm gaat het niet.De eerste 110 pagina's van dit boek zijn gevuld met lezenswaardige verhalen over een hele reeks verkleinwoorden. Onder andere akkefietje, colbertje, dasje en wissewasje worden voorzien van een ultieme en soms prikkelende verklaring. Zo ontstond ons 'dasje' verrassenderwijs in Afrika en bestond dit 'verkleinwoord' eerder dan de (strop)das zelf; de Nederlandse term 'colbertje' blijkt te hebben verwezen naar een specifieke soort Frans borduurwerk uit de eerste helft van de 19e eeuw. Ook wordt een nieuw licht geworpen op de datering en de betekenis van het beroemde schilderij ‘Het Joodse bruidje’ van Rembrandt. De oorsprong van het Amerikaanse woord ‘yankee’ wordt in een apart hoofdstuk zeer uitgebreid besproken. Aan 'yankee' zou mogelijkerwijs de Hollandse voornaam Jan-Kees ten grondslag liggen; in dit boek wordt echter omstandig betoogd dat het veeleer een Nederlands verkleinwoord kan zijn geweest. «