Kleinboek over geloof

Het kerkbezoek in Nederland loopt sterk terug. Dit is bepaald geen verrassende constatering. Maar wat opvalt is dat die terugloop het sterkst geldt voor hoger o... » 

Het kerkbezoek in Nederland loopt sterk terug. Dit is bepaald geen verrassende constatering. Maar wat opvalt is dat die terugloop het sterkst geldt voor hoger opgeleiden. En ook dat veel jongeren geïnteresseerd zijn in spiritualiteit en geloofszaken. Lang niet iedereen vindt de antwoorden in de traditionele kerken. Reden voor Piet Goris om na zijn in 2008 uitgegeven 'Boek over Geloof' te komen met 'Kleinboek over Geloof - eigen Houvast'. "Met dat Houvast kies je voor je leven en daarvoor heb je ook kennis nodig."

De nieuwe Theoloog des Vaderlands, Stefan Paas, zei het op 29 oktober 2018 zo tijdens een interview met NRC: "Kerken moeten niet lijdzaam toezien, maar zichzelf vernieuwen." Het is een reactie op het nieuws van CBS dat minder dan de helft van de Nederlanders nog religieus is. Volgens Paas is het te simpel geredeneerd om te zeggen dat religie niet verdwijnt, maar verschuift. Als reactie op het CBS-nieuws volgden publicaties van betrokkenen die aangaven dat de religie verschuift van godsdienst binnen het verband van de kerk, naar meer individueel beleefde spiritualiteit. "Wie zegt dat er buiten de kerk ook veel religie is, relativeert daarmee de afbrokkeling van het geloof", aldus Paas, die naast Theoloog des Vaderlands hoogleraar theologie is aan de Vrije Universiteit. Volgens Paas - en volgens Goris - verdoezelen deze redeneringen het feit dat religie, godsdienst, duidelijk terrein verliest, en dat wat ervoor in de plaats komt een heel ander karakter heeft.

Piet Goris vreest dat Stefan Paas gelijk heeft dat veel kinderen tegenwoordig zonder religieus zicht opgroeien. "Ze zijn niet alleen niet gelovig, ze hebben vrijwel geen kennis van religie. De antenne ontbreekt." Goris spitst dat wat meer toe op geloofskennis, die nodig is voor geloofsbeleving. De algemene terugval zal ook te maken hebben met de geschiedenis van macht en het onvoorstelbaar misbruik, waardoor veel mensen weerstand voelen tegen traditionele kerken, omdat zij niet meer geloofwaardig overkomen.
"Het is niet zo dat we moeten oppassen dat de laatste kerkbezoeker straks het licht uitdoet; het licht ís dan al uit", aldus Goris.
Waarom dan toch dit boek? "Het is misschien wel het laatste wat ik voor de kerk kan doen", aldus de 89-jarige auteur, die ("mogelijk tegen beter weten in") toch hoopt dat de kerk zich kan vernieuwen en versterken en Zicht kan bieden

Piet Goris (1929) was 26 jaar lang als 'beroepsvrijwilliger' verbonden aan de Martinusparochie te Epe. Zijn activiteiten lagen op het terrein van pastorale zorg, catechese, liturgie en oecumene. Op zijn 70e, zo beloofde hij zijn vrouw, zou hij stoppen met de vrijwilligersactiviteiten binnen de kerk. En zo geschiedde. Maar niets doen bleek geen goede tijdsinvulling voor hem. De volwassenencatechese en de bijbelkoers die in de loop der jaren tijdens het vrijwilligerswerk waren ontstaan en gegroeid, zette hij daarom op internet. De website www.overgeloof.info breidde uit en leidde in 2008 uiteindelijk tot 'Boek over Geloof', een levenswerk, waarover hij terugkijkend zegt dat het misschien wel té ambitieus was.

"De volwassenencatechese en de bijbelkoers, die in de parochie zijn gegroeid, werden vanaf 2000 op internet gezet. De inhoud van die website verscheen, aangevuld met liturgische onderwerpen in het 'Boek over Geloof'. Dit 'Kleinboek over Geloof' bevat alleen het catechetisch gedeelte ervan, geloofskennis ten dienste van geloofsbeleving die tenslotte het eigen Houvast aanreikt. En ook geldt: geloven doe je niet alleen, maar wel zelf." Hij is blij dat 'Kleinboek over Geloof' er ligt in de hoop dat het in 'vraag naar' voorziet en gesprek oproept.

De in 1990 aan de toenmalige Katholieke Theologische Universiteit te Utrecht afgestudeerde Goris is nog altijd strijdbaar. Hij houdt van discussie, staat open voor andere meningen en opvattingen. "Het is begonnen in 1979 met catechese voor jongeren. Toen zei een bezorgde grootvader in de kerk tegen me: "God zegene u, mijnheer Goris", omdat ik zijn kleinzoon geloofsonderricht gaf. Moge die zegen gedijen. «