Het Huis van Gronings Israel

In 2006 werd het eeuwfeest gevierd van de synagoge aan de Folkingestraat te Groningen. Dit was een goede aanleiding tot een terugblik op deze periode.
<br... » 

In 2006 werd het eeuwfeest gevierd van de synagoge aan de Folkingestraat te Groningen. Dit was een goede aanleiding tot een terugblik op deze periode.

In 1906 liet een tamelijk grote, zelfbewuste joodse gemeenschap een opmerkelijk bedehuis in moorse stijl oprichten naar een ontwerp van architect Tjeerd Kuipers. Op dezelfde plaats had een oudere synagoge gestaan die honderdvijftig jaar had dienstgedaan, maar niet meer voldeed. Het nieuwe, op een Duits voorbeeld gebaseerd gebouw vervulde een belangrijke sociaal-culturele rol in het joodse leven van de eerste decennia van de twintigste eeuw. In die periode zag men zich geconfronteerd met problemen rond zionisme, agoedisme, secularisatie, antisemitisme, integratie en assimilatie. Rond de synagoge vormde zich geleidelijk een joodse volkswijk met een eigen sfeer en karakter.

De Joodse gemeente Groningen werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar getroffen door de Duitse vernietigingsdrift. Na de bevrijding bleek slechts eenvijfde deel de shoah te hebben overleefd. De joodse gemeenschappen in de provincie waren eveneens gedecimeerd. Zij hielden op te bestaan en gingen op in de Joodse gemeente Groningen.

De synagoge werd in 1952 verkocht, er kwam een wasserij-inrichting in. In de jaren 1970 stond het gebouw leeg en raakte in verval, totdat de overheid het kocht en er een restauratie plaatsvond. In 1981 werd de synagoge ingewijd en kon de Joodse gemeente aan een nieuwe toekomst beginnen. Beheerder en exploitant werd de Stichting Folkingestraat Synagoge, die het gebouw ook een culturele bestemming moest geven.

Dit boek belicht eveneens verschillende levens van joodse Groningers. Een wandeling door de oude Joodse buurt sluit het geheel af.

De auteur (1955), ook lid van de Joodse gemeente, is freelancejournalist en publiceerde o.a. Terug van weggeweest (1993), De Papieren Oorlog (1997) en Het Schandaal, 'de aanpassing' van het Nieuwsblad van het Noorden (2001). «