Gerechtigheid gaat over een jongedame die in het leven nogal wat tegenslagen heeft gehad, voornamelijk door andere mensen die haar veel ellende hebben bezorgd. Als zij op een dag per ongeluk rijk wordt, besluit ze haar vermogen te gebruiken om wraak te nemen, of gerechtigheid te zoeken, afhankelijk van hoe je over eigenrichting denkt.
Zoals alle boeken van Mark van Dijk, speelt dit boek zich af in Katwijk, het leuke hieraan is dat Mark zijn woonplaats kan laten leven en hiermee een geheel eigen tintje aan het verhaal geeft.
Gerechtigheid is een spannend boek, en ik kan het zeker aanraden, net als de andere boeken van Mark van Dijk.

Dit is een opmerkelijke roman. Het gaat over een jonge vrouw in Katwijk, Daisy Guldemont, meteen verleden, waarin ze onvoorstelbaar veel leed gekend heeft. Door toeval krijgt ze de beschikking over ruime machtsmiddelen die haar in staat stelt wraak te nemen ofwel eindelijk voor gerechtigheid te zorgen. Die afweging, tussen wraak en gerechtigheid, vormt het centrale thema van het boek.
Het verhaal wordt verteld door Daisy, ogenschijnlijk aan haar beste vriendin, Femke, maar eigenlijk ook aan haarzelf. Het verhaal omvat maar liefst 63 korte hoofdstukken, diverse voor- en nawoorden niet meegeteld. De opbouw is onconventioneel. In plaats van te beginnen met het in het verleden geleden leed en doorgaan naar de acties in het heden, kiest de auteur voor een eerste deel dat de acties in het heden bestrijkt, gevolgd door een tweede deel waarin de geheimen uit het verleden onthuld worden. Misschien niet helemaal logisch maar wel een manier om de spanningsboog lang vast te houden. Bij een dergelijke opbouw doet zich het gevaar voor dat het verhaal als een nachtkaars uitgaat als alle geheimen onthuld zijn; dit wordt vermeden door een verrassende wending helemaal aan het eind.
Het boek is vlot geschreven met zorgvuldige formuleringen en kernachtige dialogen. Het is meeslepend, echt een page turner die de lezer blijft boeien. Een enkele keer sluipen nogal clichématige uitdrukkingen over mannelijk tegenover vrouwelijk in, maar dat is ten dele op het conto van de personages. Het is zonder meer erg knap hoe de auteur als man zich ingeleefd in het perspectief van een vrouwelijke hoofdpersoon. De personages worden over het algemeen trefzeker neergezet, ook al veranderen soms liefdevolle partners wel erg snel in monsters of fantasten. Het geschetste beeld van Katwijk beantwoordt niet aan verwachtingen in die zin dat er nergens met orthodox Protestants geloof geworsteld wordt. Het is een andere Katwijk die Mark van Dijk voor ogen heeft. Dat beeld is niet rooskleurig: een dorp vol klerenkasten en buren die tegen vergoeding bereid zijn elkaar te bespioneren.
Het onderwerp van deze roman is loodzwaar en de beschrijvingen van met name huiselijk geweld zijn waarachtig bloedstollend. De lezer vraagt zich af hoe mensen zo inhumaan kunnen zijn. Mark van Dijk verdient een compliment dat hij een dergelijk onderwerp durft aan te pakken en in de vorm van een zeer leesbare roman heeft weten te gieten.
Toch moet ik eindigen met een bedenkelijk bezwaar. Dat heeft te maken met de originaliteit. Daisy Guldemont is niet autistisch of hoogbegaafd zoals Lisbeth Salander, de heldin van de Milleniumreeks van de Zweedse misdaadschrijver Stieg Larsson. Het leed uit het verleden en de acties tot wraak of gerechtigheid van beide vrouwen lijken echter erg op elkaar. Lisbeth Salander krijgt ook door toeval ruime machtsmiddelen die ze met dezelfde vastberadenheid voor hetzelfde doel aanwendt. De overeenkomst zit zelfs in de titel. Het derde deel van de Milleniumreeks uit 2006 was in het Zweeds getiteld Luftslottet som sprängdes (Het luchtkasteel dat opblies). Voor de Nederlandse vertaling koos de uitgever een andere titel. Inderdaad: Gerechtigheid.

Thomas Lindblad

Het boek gerechtigheid vertelt het verhaal van Daisy. Daisy heeft een heftig verleden achter de rug. Met een onstabiele thuissituatie, een vader die dronk en losse handjes had en een moeder die er nooit voor haar was. Gelukkig heeft ze wel een hechte band met haar zusje, maar wanneer haar zusje omkomt blijkt dat ze minder tegen elkaar zeiden dat gedacht. Daarnaast heeft Daisy ook geen geluk in de liefde, meerdere vriendjes blijken niet te zijn wat ze verwacht. Wanneer ze na een mislukte relatie in haar kelder een schat vindt lijkt haar leven in een klap om te slaan en kan ze rechtzetten wat ze altijd al wilde doen.

Wat opvalt wanneer je door het boek bladert is dat de bladzijde opbouw nog weleens wisselt. Tijdens de hoofdstukken wordt er op de ene bladzijde verder doorgeschreven dan op de andere, terwijl het niet het einde van een hoofdstuk is.

Door de schrijfstijl blijf je als lezer wat meer buiten de tekst. Als lezer beleef het verhaal niet zoals de hoofdpersoon. Daarnaast is het meer een verhaal waaruit je een of twee hoofdstukken leest en dan weglegt dan een boek wat je in een ruk uitleest.

Het verhaal is goed uitgewerkt. Dit wordt bevestigd door het nawoord van de schrijver, waarin de research over het verhaal vermeldt staat. Helaas bevat het verhaal soms teveel details die het verhaal vertragen en ervoor zorgen dat je niet in het verhaal terechtkomt.

Het boek bestaat uit veel hoofdstukken, maar zeker in het eerste deel van het boek volgen deze hoofdstukken elkaar niet logisch op. Het verhaal krijgt daardoor een van de hak op de tak karakter en veroorzaakt ook dat je buiten het verhaal blijft staan. Daarnaast ontstaan er door deze manier van schrijven veel open plekken en vragen bij de lezer. De meeste open plekken worden echter in het tweede deel wel weggenomen. Dit is het deel dat het verleden van Daisy beschrijft, terwijl deel 1 het heden is.

Opvallend is dat in het voorwoord vermeldt wordt dat het boek voor Femke geschreven is, de vriendin van Daisy. Het taalgebruik doet echter anders vermoeden. Er worden heel veel dingen uitgelegd die Femke zelf al zou weten, zoals Katwijkse woorden en soms wordt de lezer direct aangesproken.

Kortom, het boek wordt eigenlijk pas spannend wanneer de lezer in deel 2 is aanbeland. Dan worden open plekken pas ingevuld en wordt het verhaal pas duidelijk. Het is even door het eerste deel heen worstelen voordat je het boek wat meer kan gaan waarderen.