De wetenschappelijke houding als het streven naar voortreffelijkheid

Wetenschappers behoren kennis en vaardigheden te bezitten waardoor ze hun werk goed kunnen doen. Dat is evenwel niet voldoende. Ook hun houding is daarbij essen... » 

Wetenschappers behoren kennis en vaardigheden te bezitten waardoor ze hun werk goed kunnen doen. Dat is evenwel niet voldoende. Ook hun houding is daarbij essentieel. Zo maakt het een groot verschil of ze hun vak wel of niet met oogkleppen op beoefenen.
In deze rede onderscheidt Ilja Maso vijf bestaande houdingen van wetenschappers. Vier daarvan behoren volgens hem in de wetenschap niet thuis. Slechts de door Charles Sanders Peirce beschreven 'wetenschappelijke houding' en de daarbij passende door Friedrich von Schillers geschetste 'filosofische geest' behoren daartoe.
Binnen het wetenschappelijk bedrijf bezitten echter weinigen deze houding 'n het streven naar voortreffelijkheid die ze met zich meebrengt. De universiteiten, die de behoeders daarvan zouden moeten zijn, hebben namelijk in de eerste plaats belang bij een groot aantal proefschriften, gerefereerde internationale artikelen, 'binnen de tijd' behaalde diploma's en financiële middelen. Toch kan de wetenschappelijke houding via het onderwijs haar plaats (terug) krijgen die ze behoort te hebben. Op basis van de dialectische dialoog van Socrates schetst Maso hoe dat kan. «