Ook kortere geschriften van Heschel kunnen in het Nederlands worden gelezen dankzij de bundel
die uitgeverij Abraxas uitbracht onder de dubbele titel ‘De sabbat: Zijn betekenis voor de
moderne mens & Vernieuwing vanuit de traditie: Een joodse visie op verbondenheid’.
In zijn beschouwing over de betekenis van de zevende dag betoogt Heschel dat het wezen van het
jodendom de betrokkenheid op de dimensie van de tijd is in plaats van de ruimte. Niet ruimtelijke
zaken staan in het middelpunt, maar de heiliging van de tijd. De sjabbat is het teken en het
voorbeeld van die beleving en is – zo stelt Heschel in het eerste essay van deze bundel – ‘een
paleis in de tijd’. De sjabbat zal daarom altijd blijven bestaan: ‘Over vele eeuwen, als van onze
gekoesterde theorieën slechts flarden over zullen zijn, zal deze kosmisch geweefde mentaliteit
blijven glanzen. De eeuwigheid uit zich in een dag.’

In de overige zes essays bespreekt Heschel de waarde van onze inspanningen, de reikwijdte
van onze verwachtingen en de betekenis van onze daden. Hij legt er de nadruk op dat het heilige
een universele aanwezigheid is en geen enkele religie de waarheid kan claimen. Heschel erkent
het nut van dogma’s, maar op een andere wijze dan de kerk ze veelal heeft gehanteerd: ‘Of
dogma’s toereikend zijn, hangt ervan af of zij formuleren dan wel zinspelen. In het eerste geval
pralen en falen ze, in het tweede geval wijzen ze aan en verlichten ze.’ Zoals ook in zijn andere
geschriften naar voren komt, gaat het Heschel niet om vorm, inhoud of polemiek. Het gaat om de
realisering van waarden waarvan de tijdgeest zich telkens opnieuw afkeert en zal afkeren, maar
die niettemin onverwoestbaar zijn gebleken. Daarbij wijst Heschel in zijn behandeling van het
probleem van goed en kwaad op de vermenging van deze machten. Goed en kwaad, eens zo
helder als dag en nacht, zijn vervaagd en wazig geworden. Verlossing houdt daarom in dat goed en
kwaad van elkaar zullen worden gescheiden, heiliging dat het goede zal worden ontdaan van het
kwaad, dat daarna zal verdwijnen.

Telkens weer komt Heschel terug op zijn kerngedachte: `God is geen concept, geen
symbool, geen fictie maar een roep. Geen verklaring maar een uitdaging.’ In zijn eigen leven heeft
Heschel, zoals hierboven reeds aangestipt, aan deze basisstelling gestalte gegeven. Zijn open
instelling tegenover andere religies, met name het christendom, maakt zijn geschriften bovendien
toegankelijk voor een groter lezerspubliek. Ook al dateren zijn werken uit de jaren 1950 en 1960,
ze hebben daardoor nog niets aan actualiteit ingeboet. Wellicht kan men zelfs stellen dat zijn
heldere en inspirerende boodschap juist nu broodnodig is voor de Westerse wereld, die zich lijkt
te hebben teruggetrokken in de miniwereld van de sociale media. Like’s vormen niet de pijlers van
ons bestaan, zou Heschel ongetwijfeld hebben opgemerkt, als hij nu zou leven.