De ontwikkeling van het zelfbesturend landschap in Nederlandsch-Indië

Vóór de komst van de Europeanen bestond de Indonesische archipel uit verschillende kleinere rijken. De Nederlandse overheersers maakten gebruik van deze oorspro... » 

Vóór de komst van de Europeanen bestond de Indonesische archipel uit verschillende kleinere rijken. De Nederlandse overheersers maakten gebruik van deze oorspronkelijke structuur voor de decentrale bestuursinrichting van het gebied. De technische term voor de contractueel met Nederland en Nederlands-Indië verbonden vorsten en hoofden luidde `zelfbestuurders' en de door hen bestuurde gebieden heetten `zelfbesturende landschappen'.

Mr. Karel E.M. Bongenaar (1935-1999) was een veelzijdig classicus en jurist, die zich onder andere heeft verdiept in het Indonesische staatsrecht. De laatste tien jaar van zijn leven heeft hij gewijd aan een omvangrijke studie over de ontwikkeling van de juridische positie van zelfbesturende landschappen in Nederlands-Indië. Tot nog toe ontbrak een doorlopende geschiedschrijving van dit belangrijke fenomeen binnen het koloniale staatsrecht. Bongenaar wilde met zijn onderzoek in deze lacune voorzien. In deze unieke rechtshistorische studie schetst hij de kenmerken van die autonomie ten opzichte van de koloniale overheid en de ontwikkeling van haar politieke bestaan.

Na de val van president Soeharto in 1998 en door het decentralisatiebeleid dat door de presidenten Habibie en A. Wahid in gang is gezet, is de discussie over de autonomie van de regio en de rol van de locale aristocratie daarin plotseling in alle hevigheid opgelaaid. Daarmee is Bongenaars studie weer uiterst actueel geworden. «