De doos van Pandora

Een ieder die de geschiedenis bestudeert weet dat de fout die menigeen maakt is dat men deze beziet door de bril van het heden en oordeelt met de kennis van nu.... » 

Een ieder die de geschiedenis bestudeert weet dat de fout die menigeen maakt is dat men deze beziet door de bril van het heden en oordeelt met de kennis van nu. Als men dat doet zal men al ras de conclusie trekken dat Europa geleid werd door een stel, door inteelt verzwakte halve garen, die totaal geen idee hadden wat er onder de bevolking leefde en vervuld waren met megalomane ideeën van eigen kunnen en importantie, de Duitse Keizer voorop. Hoewel dit een kern van waarheid bevat, kan dat natuurlijk niet zo zijn. Alle hoofdrolspelers, op een paar gekroonde hoofden na, waren intelligente mannen met een groot realiteitsbesef en verantwoordelijkheidsgevoel. Hoe kon het dan zó gruwelijk fout gaan en binnen 20 jaar nóg een keer? De oorzaken van deze ‘Grote Oorlog’ zoals die heette vóór de Tweede Wereldoorlog, zoals u zult zien, zijn talrijk en onafwendbaar door de logische opeenvolging van gebeurtenissen waarin een vreedzame oplossing steeds onmogelijker werd. «