De tien hier gebundelde essays (op drie na alle geschreven in de jaren negentig) zijn onderverdeeld in vier rubrieken. De eerste rubriek heeft tot onderwerp het... » 

De tien hier gebundelde essays (op drie na alle geschreven in de jaren negentig) zijn onderverdeeld in vier rubrieken. De eerste rubriek heeft tot onderwerp het historisch besef en de geschiedwetenschap rond 1800. Aan de orde komen de veranderingen binnen het historisch besef onder invloed van de revolutie en de eeuwwende; vervolgens worden de ontwikkelingen binnen de vaderlandse geschiedschrijving beschreven in de politiek roerig periode na Wagenaar en ten slotte komt Tollens ter sprake in wiens 'verzetpoëzie' de nostalgische dimensie van het toenmalig historisch besef helder naar voren komt. Ook de tweede rubriek bevat een drietal essays. Allereerst worden de bijdragen van de Romantiek aan het historisch denken belicht, vervolgens wordt getoond op welke wijze in de burgerlijke eeuw door onderscheiden liberale groeperingen van de geschiedenis gebruik gemaakt werd en ten slotte wordt aandacht besteed aan de (recente) herwaardering van de negentiende eeuw en haar liberale burgerij. De laatste twee rubrieken be «