De andere achttiende eeuw

Ooit werd de achttiende eeuw aangeduid als de 'pruikentijd'. Die naam riep een beeld op van vadsige rijken die in beslotenheid converseerden over 'De Verlichtin... » 

Ooit werd de achttiende eeuw aangeduid als de 'pruikentijd'. Die naam riep een beeld op van vadsige rijken die in beslotenheid converseerden over 'De Verlichting', maar dit zo zwaarwichtig en gekunsteld deden dat latere generaties er geen belangstelling voor konden opbrengen. Tussen Johan de Witt en Thorbecke zou het leven min of meer stil hebben gestaan.
Inmiddels is dit beeld veranderd. Er viel destijds ook straatrumoer te beluisteren, teweeggebracht door mannen en vrouwen met andere meningen en besognes, veelal minder gefortuneerden die fel commentaar gaven op de stand van zaken, of verslag deden van hun avonturen. Het rumoerige leven van enkele achttiendeeeuwers is onderwerp van De andere achttiende eeuw.
De satirische journalist Jacob Campo Weyerman vertegenwoordigt deze andere achttiende eeuw par excellence. In zijn directe omgeving vinden we een andere querulant, de hekeldichter Jan van Hoogstraten; wat verder van hem verwijderd de Amster-damse kousenkoopman en vrijdenker Pieter Bakker. De vrijmetselaar en oplichter George Smith doemt op als een schijngestalte van Weyerman.
Geen achttiende eeuw zonder patriottenstrijd. Aan het woord komen de gedesillusioneerde revolutionair Gerrit Paape en de orangist Philippus Verbrugge, een oproerkraaiend predikant die decennialang strafrechtelijk werd vervolgd. Maar niet zo lang als de ervaringsdeskundige-bij-uitstek op het gebied van het toenmalige gevangeniswezen, Jacob Eduard de Witte.
Satire, broodschrijverij en gevangenschap, revolutie, en vrijmetselarij: rumor erat in casa! «