DNA-rapporten: makkelijker kunnen we het niet maken, begrijpelijker wel

Rechters, officieren van justitie, rechercheurs en advocaten moeten steeds vaker met DNA-bewijs werken. De mogelijkheden om DNA te gebruiken in strafzaken worde... » 

Rechters, officieren van justitie, rechercheurs en advocaten moeten steeds vaker met DNA-bewijs werken. De mogelijkheden om DNA te gebruiken in strafzaken worden immers steeds verder verruimd. Het is dus van grootbelang dat zij DNA-rapporten goed begrijpen. Juristen die DNA-rapporten lezen interpreteren de resultaten echter regelmatig verkeerd, zo blijkt uit eerder onderzoek. Dat is onwenselijk, want door deze interpretatiefouten lijkt de kans dat de verdachte schuldig is soms veel groter, of juist veel kleiner, dan die in werkelijkheid is. Advocaten missen soms belangrijke informatie in DNA-rapporten. Ze lezen in de rapporten te weinig over de scenario's waar politie en OM vanuit zijn gegaan, of ze krijgen onvoldoende uitleg over de bemonstering van stukken van overtuiging die op de plaats van het delict zijn gevonden. Daardoor weten ze soms niet of er nog ander onderzoek mogelijk is dat heel ander licht op de zaak kan werpen. Een begrijpelijk DNA-rapport maakt inzichtelijk hoe de deskundige tot zijn conclusie is gekomen en draagt bij aan een goede communicatie tussen juristen en DNA-deskundigen. Omdat in Nederland deskundigen zelden op de zitting verschijnen om hun rapport toe te lichten, zouden de schriftelijke rapporten zelfstandig, zonder mondelinge toelichting, te begrijpen moeten zijn. Dat zijn deze rapporten echter lang niet altijd.In opdracht van het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) is onderzoek gedaan naar begrijpelijkheid en gebruik van DNA-rapporten. Dit boek doet hier verslag van. Uit de resultaten blijkt dat als meer uitleg wordt gegeven in DNA-rapporten, deze ook beter worden begrepen. Er worden dan minder interpretatiefouten gemaakt en de lezers overschatten hun eigen begrip minder. Tot nu toe ontbreekt deze uitleg echter meestal. De auteurs doen verschillende suggesties voor helderder en beter uitgelegde rapporten. Het volgen van cursussen en het lezen over DNA heeft ook een positief effect. De resultaten van het DNA-onderzoek worden dan juister begrepen en beter geïnterpreteerd. Het boek doet verschillende suggesties voor een betere communicatie tussen de betrokken professionals.Marijke Malsch is senior onderzoeker bij het NSCR.Michèle Taverne is criminologe; ze verrichtte het onderzoek naar DNA-rapporten dat is beschreven in dit boek.Henk Elffers is hoogleraar empirische bestudering van de strafrechtpleging Vrije Universiteit Amsterdam en senior-onderzoeker NSCR.Jan de Keijser is universitair hoofddocent criminologie bij het Instituut voor Strafrecht en Criminologie (Universiteit Leiden).Robin Kranendonk heeft als junior onderzoeker bij het NSCR meegewerkt aan onderzoek naar processen-verbaal en naar behoeften van slachtoffers in het strafproces. «