Als het in Nederland over de relatie overheid en cultuur gaat, dan denken we al gauw aan Johan R. Thorbecke, Victor de Stuers of Emmanuel Boekman. Deze namen st... » 

Als het in Nederland over de relatie overheid en cultuur gaat, dan denken we al gauw aan Johan R. Thorbecke, Victor de Stuers of Emmanuel Boekman. Deze namen staan ieder voor één conceptie van de verhouding van staat en cultuur. Bij Thorbecke schiet ons zijn intussen spreekwoordelijk geworden uitspraak te binnen: 'Kunst is geene zaak van de regering. De regering is geen oordelaar van wetenschap en kunst'; bij De Stuers denken we aan zijn in 1873 gepubliceerde geschrift Holland op zijn smalst, waarin hij de verwaarlozing van het nationale culturele erfgoed hekelde en de kunst een nationaal belang noemde; en Emmanuel Boekman vertegenwoordigde het grote sociaaldemocratische project van de cultuurspreiding, het streven het bestaande kunst- en cultuuraanbod onder het bereik van de massa te brengen. Toch is de geschiedenis van de verhouding tussen staat en cultuur in Nederland complexer en genuanceerder dan door deze drie grote gestalten wordt gesuggereerd. In Cultuur, koningen en democraten plaatst Roel Pots de relatie tussen overheid en cultuur in een historisch kader. Zijn betoog zet aan bij de Bataafse Omwenteling toen Nederland in principe een moderne staat werd, eindigt in het heden met een weergave van de beleidsplannen van staatssecretaris Van der Ploeg voor de komende 'cultuurplanperiode 2001-2004'. Pots beweegt zich met zijn studie in de traditie van de dissertatie van Emmanuel Boekman uit 1940 Overheid en kunst in Nederland. Geschreven op basis van een grote hoeveelheid historische bronnen en van relevante theorieën uit de sociale wetenschappen, presenteert Cultuur, koningen en democraten verschillende nieuwe inzichten in de samenhang tussen cultuur, politiek en cultuurbeleid. Omdat een integrale geschiedenis van het Nederlandse cultuurbeleid tot op heden ontbrak, voorziet het boek in een grote behoefte. Het laat zich niet alleen lezen als een helder geschreven en toegankelijk verhaal, tegelijk is het een onmisbare «