Tussen 1500 en 1800 is de armenzorg in Friesland verschillende malen van karakter veranderd. Rond 1500 was zij nog traditioneel middeleeuws. Zij berustte vooral... » 

Tussen 1500 en 1800 is de armenzorg in Friesland verschillende malen van karakter veranderd. Rond 1500 was zij nog traditioneel middeleeuws. Zij berustte vooral op de inkomsten van de parochie, gestichte fondsjes voor de armen, uitdelingen in het kader van de memoriecultus en het recht aalmoezen te vragen. In het begin van de zestiende eeuw propageerden humanistische auteurs een gecentraliseerde armenzorg, onder voogdij van het plaatselijk bestuur. De omwenteling rond 1580, waarbij Friesland zowel een nieuw politiek bestuur als een nieuw religieus regime kreeg, vormde de aanstoot tot verdergaande hervormingen. De stadsbesturen streefden naar een samenhangend systeem van stedelijke armenzorg, bestaande uit een stadsarmvoogdij voor huiszittende armen, een stadsgasthuis en een stadsweeshuis. Niet alleen de welgestelde burgers doorkruisten dit streven - door particuliere fondsen en instellingen te begunstigen -, maar ook de kerk, die een nieuw soort armvoogdij in het leven riep in de vorm van kerkelijke diaco «